Czym są alternatywne systemy edukacyjne?

Ciągłe zmiany w polskim systemie edukacyjnym sprawiają, że coraz więcej rodziców decyduje się na odejście od tradycyjnej szkoły. W miastach coraz częściej możemy zauważyć placówki, które oferują tak zwane alternatywne programy edukacyjne. Poniżej prezentujemy spis najciekawszych ofert.

Szkoła Montessori

Szkoła realizuje system edukacyjny stworzony przez lekarkę oraz pedagożkę Marię Montessori na początku XX wieku. Wówczas kobieta zaproponowała całkowicie odmienne spojrzenie na edukację. Hasło, które przewodzi tej metodzie to „Pozwól mi to zrobić samodzielnie”. Na podstawie tych kilku słów można dostrzec indywidualny charakter szkoły, która skupia się przede wszystkim na spontaniczności i twórczości dzieci. Nie tylko sam system jest niecodzienny, ale nierzadko również przestrzeń. Wystrój i organizacja szkoły są stworzone w taki sposób, by każdy przedmiot miał swoje miejsce, przy jednoczesnej dostępności dla wszystkich uczestników. Nauczyciele odgrywaqją rolę wspierającą, są swego rodzaju przewodnikami, którzy dostosowują program oraz metody do indywidualnych potrzeb ucznia. W związku z tym klasy w szkołach Montessori są często zdecydowanie mniej liczne niż w tradycyjnych placówkach. Uczniowie uczą się przede wszystkim umiejętności koncentracji oraz logicznego myślenia. Dużą uwagę poświęca się również budowaniu zdrowych relacji społecznych i pracy we własnym tempie oraz rytmie. W Polsce możemy znaleźć szkoły Montessori na każdym etapie edukacyjnych. Mamy więc przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja oraz szkoły średnie.

Szkoły waldorfskie

Tym razem nazwa placówki nie jest w żaden sposób związana z nazwiskiem założyciela, a jedynie z miejscem powstania. Pierwsza szkoła waldorfska została założona przez Rudolfa Steinera w 1919 roku przy fabryce cygar Waldorf Astoria. Początkowo uczęszczały do niej jedynie dzieci pracowników, jednak później placówka osiągnęła zadziwiający sukces. Idea tego systemu edukacji opiera się na wspieraniu dziecka na trzech podstawowych obszarach: myślenia, uczuć i woli. W przeciwieństwie do tradycyjnego systemu, w szkołach waldorfskich dużo czasu poświęca się na wszelkiego rodzaju zajęcia artystyczne oraz prace ręczne. Podobnie jak w szkole Montessori, dzieci pracują we własnym rytmie, a nauczyciele sami przygotowują program. W tym systemie nie obowiązuje tradycyjny system oceniania, ponieważ zakłada się, że jego brak wzmacnia wewnętrzną motywację uczniów. Również poszczególne tematy są realizowane w niestandardowy sposób. Przez około 2-4 tygodnie uczniowie poznają materiał np. z matematyki i przez określony czas zajmują się jedynie tym zagadnieniem. Następnie analogicznie przechodzą do innych przedmiotów.

Edukacja domowa

Obecnie edukacja domowa nadal kojarzy nam się głównie z amerykańskim systemem szkolnictwa. Zdecydowaną zaletą nauczania domowego jest możliwość samodzielnego dobierania materiału oraz indywidualny czas pracy każdego ucznia. W tym przypadku trudno mówić o jakiejś konkretnej metodologii, ponieważ sposobów nauczania jest tak wiele, jak rodzin. Co ważne podczas nauczania domowego dzieci wcale nie muszą żyć w izolacji. Wiele rodzin decyduje się na organizowanie wszelkiego rodzaju wycieczek oraz wyjazdów, na których dzieci mogą integrować się z rówieśnikami.

W przypadku alternatywnych systemów edukacyjnych warto pamiętać, że poszczególne placówki, nawet te działające według jednej ideologii, mogą się między sobą znacząco różnić. Mimo że jest to opcja, która zakłada odcięcie dzieci od tradycyjnej szkoły, uczniowie nadal są zobowiązani do zdawania obowiązkowych egzaminów zewnętrznych.